Μεθοδολογία

Η μεθοδολογία του εγχειρήματος Σύνταγμα 2.0 διαμορφώνεται στοχεύοντας να διερευνήσει στην πράξη μία πρότυπη διαδικασία συμμετοχικού συνταγματικού σχεδιασμού και νομιμοποίησης πολιτειακών θεσμών. Η μεθοδολογία του εγχειρήματος Σύνταγμα 2.0 αξιοποιεί επιστημονικές εξελίξεις και σύγχρονες μεθόδους διαβούλευσης και λήψης αποφάσεων προσεγγίζοντας μία νέα πολιτειακή τεχνογνωσία που θα διατίθεται ανοιχτή στο κοινό.

Αποτελείται από 3 στάδια (α. ποιοτικής έρευνας, β. ποσοτικής έρευνας γ. σχεδιασμός) τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν τόσο ως αυτόνομες ενέργειες και παράλληλα ως μία ολοκληρωμένη ενέργεια η οποία βασίζεται εξ ολοκλήρου στη συμμετοχή των πολιτών.

Αρχές 2012

Ξεκινάει μία ανεπίσημη χαρτογράφηση των άτυπων πρωτοβουλιών που ασχολούνται με ζητήματα πολιτειακά/συντάγματος.

Η χαρτογράφηση αφορά σε πρωτοβουλίες, ατομικές ή ομαδικές, που εστιάζουν στον ριζικό επανασχεδιασμό θεσμών και διαδικασιών διακυβέρνησης στην Ελλάδα. Εντοπίζονται δεκάδες πρωτοβουλίες καθώς παράλληλα και η ελλιπής δικτύωση, συνεργασία και εξωστρέφεια της δράσης του.

Σεπτέμβριος 2012

Γίνεται η πρώτη προσπάθεια μέλη από τις σχετικές πρωτοβουλίες να βρεθούν στον ίδιο χώρο μαζί με ανθρώπους από διάφορους κλάδους όπως της επικοινωνίας,  των startups, της πολιτιστικής διαχείρισης. Η συνάντηση πραγματοποιείται στο Colab στις 3 Οκτωβρίου με 25 συμμετέχοντες.

Οι διεργασίες της συνάντησης και οι συζητήσεις που ακολούθησαν αναδεικνύουν ότι δεν λείπουν προτάσεις για το «τι» θα λέει ένα νέο δημοκρατικό σύνταγμα, αλλά το «πώς» μπορεί να γίνει η μετάβαση προς ένα νέο δημοκρατικό σύνταγμα με ευθύνη απέναντι στην κοινωνία – με δεδομένο ότι οι ισχύουσες διαδικασίες συνταγματικής αναθεώρησης (αναθεωρητική Βουλή) δεν δύνονται να εξασφαλίσουν τις ριζικές και καινοτόμες, για τα ελληνικά δεδομένα, αλλαγές που απαιτούνται στους συνταγματικούς θεσμούς.

9 Νοεμβρίου 2012

Πραγματοποιείται στο δικηγορικό σύλλογο Αθηνών εκδήλωση με βασική προσκεκλημένη την Katrin Oddsdottir, με πρωτοβουλία του Χρήστου Λυντέρη και του Νίκου Τσάμη μέλη της Πρωτοβουλίας για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή και μέσα από νέες σχέσεις συνεργασίας που έχουν προκύψει.

Η Katrin Oddsdottir είναι δικηγόρος, ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μέλος του Συνταγματικού Συμβουλίου της Ισλανδίας η οποία κατά την ομιλία της παρουσίασε το χρονικό των ανοιχτών και συμμετοχικών διαδικασιών ριζικής συνταγματικής αλλαγής στην Ισλανδία.

Νοέμβριος 2012

Μέσα από τις διεργασίες και τις ζυμώσεις που συντελούνται συντάσσεται η πρόταση «Politeia 2.0 – democracy reborn», η οποία αποσπά το βραβείο κοινού στις 29 Νοεμβρίου στον 1^ο διαγωνισμό Κοινωνικής Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας επενδύσεων και το οικονομικό έπαθλο των 5000€.

Η πρόταση αφορά στη δημιουργία μίας κοινωνικής πλατφόρμας, με εφαρμογές κυρίως στο φυσικό χώρο, η οποία θα λειτουργεί για να προκαλεί και να διευκολύνει τη δικτύωση, τη συνεργασία, νέα βιώματα δημοκρατίας στην πράξη καθώς και τη διάχυση νέας γνώσης και πληροφορίας. Κατά τη λειτουργία της πλατφόρμας, εστιάζοντας στην επιτακτική ανάγκη μετάβασης της Πολιτικής προς νέες εφαρμογές και στον επαναπροσδιορισμό της εφαρμογής της Δημοκρατίας, θα αναπτύσσονται δράσεις ενημέρωσης και συμμετοχής πολιτών παράλληλα στους τομείς της επιστήμης, του πολιτισμού και του σχεδιασμού θεσμών με όραμα να καταστεί η Αθήνα Διεθνές Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας για τη Δημοκρατία. 

Αρχές 2013

Αρχίζει να προκαλείται η δημιουργία εφαρμογών και ομάδων εργασίας στο πλαίσιο της πλατφόρμας Πολιτεία 2.0 δικτυώνοντας μέλη από διάφορες πρωτοβουλίες καθώς και νέους εθελοντές. Μία από τις ομάδες εργασίας εστιάζει στην ανάπτυξη και πειραματική εφαρμογή μίας πρότυπης διαδικασίας σχεδιασμού συντάγματος  με την συμμετοχή των πολιτών.

Οι πρώτες προσεγγίσεις βασίζονται σε μεθόδους όπως την  Deliberative Polling (Δημοσκοπικός Δήμος) και την Focus Group που έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται από τις πρωτοβουλίες Πρωτοβουλία για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή και Κλήρωση και στις 19 Ιουνίου 2013 με την υποστήριξη εθελοντών της πλατφόρμας Πολιτεία 2.0 πραγματοποιείται ένα πιλοτικό συντακτικό εργαστήριο με τη μέθοδο Focus Group και τη συνεργασία της εταιρείας VPRC.

Παράλληλα αναπτύσσονται συστηματικά εργασίες της πλατφόρμας με δικτύωση και νέες συνεργασίες ατόμων και ομάδων από διάφορους κλάδους και κοινότητες που εστιάζουν σε θέματα διαμεσολάβησης (όπως το δίκτυο μετάπλασης), με σύγχρονες μεθόδους διαβούλευσης (όπως το δίκτυο The Systemic Innovation Zone), με εγχειρήματα άλλων χώρων  (όπως G1000 Platformfor democratic Innovation στο Βέλγιο). Συγκροτείται ο βασικός σκελετός μίας πρότυπης και καινοτόμας διαδικασίας σχεδιασμού θεσμών Σύνταγμα 2.0 που βασίζεται σε 3 στάδια.

Φεβρουάριος 2014

Στις 2 Φεβρουαρίου πραγματοποιείται το 1^ο εργαστήριο πολιτών Σύνταγμα 2.0 με τη μέθοδο World café στο Athens ImpactHub στο κέντρο της Αθήνας με τη συμμετοχή περίπου 100 πολιτών.

Η μέθοδος world café κρίνεται καταλληλότερη για την α’ φάση του εγχειρήματος (των τοπικών συντακτικών εργαστηρίων) σε σχέση με το πιλοτικό συντακτικό εργαστήριο με τη μέθοδο Focus Group. Η ευρεία συμμετοχή, οι αρχές αυτό-οργάνωσης και ο δυναμικός βιωματικός χαρακτήρας που εξασφαλίζει η μέθοδος world café διευκολύνουν περισσότερο τακτικές όπως της κοινωνικής ευαισθητοποίησης, της διάδοσης των εργαστηρίων, της διαχείρισης αλλαγής, της συστημικής αλλαγής και της κοινωνικής διπλωματίας στις οποίες βασίζεται το εγχείρημα. Παράλληλα η όλη διαδικασία (ενημέρωση-διοργάνωση) του εργαστηρίου με τη μέθοδο world café εξασφαλίζει τη διαφάνεια και την ελεύθερη συμμετοχή, σε αντιδιαστολή με τη μέθοδο focus group η οποία βασίστηκε σε κλειστές διαδικασίες ενημέρωσης και συμμετέχοντες από λίστες ατόμων εταιρείας δημοκοπικών ερευνών (επί πληρωμής). Ωστόσο οι αρχές της διαφάνειας και της ελεύθερης συμμετοχής δεν διασφάλιζαν ότι οι συμμετέχοντες του εργαστηρίου θα αποτελούσαν αντιπροσωπευτικό δείγμα της ελληνικής κοινωνίας, παράγοντας που μπορούσε να διασφαλιστεί σε επόμενα στάδια της α’ φάσης της ποιοτικής έρευνας Σύνταγμα 2.0.

Μάρτιος 2014

Η ομάδα μεθοδολογίας του εγχειρήματος Σύνταγμα 2.0 πραγματοποιεί 3 ήμερη συνάντηση στην Αίγινα για να επεξεργαστούν επόμενα βήματα και πρακτικές. Προκύπτουν οι προτεραιότητες όπως η εκπαίδευση συντονιστών και η ανάπτυξη κοινότητας πρακτικής εφαρμογής σύγχρονων μεθόδων διαβούλευσης, η ανάπτυξη δικτύου συντακτικών εργαστηρίων (καραβάνι) σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, η αναζήτηση ανεξάρτητης χρηματοδότησης  για τις ανάγκες παραγωγής, εργαλείων και εφαρμογών κ.α.

Ιούλιος 2014

Δράσεις του εγχειρήματος Σύνταγμα 2.0 εντάσσονται στην πρόταση «Πλατφόρμα Πολιτικής Καινοτομίας» των μη κερδοσκοπικών οργανισμών CulturePolis, Place Identity, Scify προς το πρόγραμμα “Είμαστε όλοι Πολίτες” του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν). Δρομολογείται έργο διάρκειας  8 μηνών που περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα για συντονιστές εργαστηρίων, συγκριτική έρευνα, εφαρμογές διάχυσης, πρότυπα εργαστήρια και ψηφιακά εργαλεία συνεργασίας διατοπικής κοινότητας.

Στο πλαίσιο του έργου αναπτύσσονται διεθνείς συνεργασίες όπως με τον Ισλανδό  Bjarni Snæbjörn Jónsson σύμβουλο συστημικής αλλαγής και ιδρυτικό μέλος της πρωτοβουλίας για το Σύνταγμα Πολιτών της Ισλανδίας, το Νορβηγό καθ.Eivind Smith, συνταγματολόγο, επικεφαλής του Νορβηγικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών και του Διεθνούς Συνεδρίου Συνταγματικού Δικαίου και τον Άρη Καλαντίδη, πολεοδόμo και Διευθύνων σύμβουλο της εταιρείας inpolis με έδρα το Βερολίνο.

Σεπτέμβριος 2014

Σε συνεργασία με τοπικές ομάδες και επιστημονικούς συνεργάτες εντός και εκτός Ελλάδος, ξεκινούν συστηματικές προσπάθειες για την διοργάνωση τοπικών εκπαιδεύσεων και εργαστηρίων πολιτών Σύνταγμα 2.0 στην περιφέρεια καθώς και την επιστημονική παρακολούθηση και αποτύπωση αποτελεσμάτων και μεθοδολογιών.

Το εγχείρημα Σύνταγμα 2.0 στοχεύει να αποτελέσει ένα σημείο διαλόγου και κοινό έδαφος συνεργασίας, έρευνας δράσης και πολιτικής καινοτομίας προσκαλώντας και διευκολύνοντας επιστήμονες, ερευνητές, στελέχη της δημόσιας διοίκησης, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και απλούς πολίτες να συμμετέχουν.

Τα αποτελέσματα σε όλα τα στάδια της μεθοδολογίας καθώς και η όλη διαδικασία και τεχνογνωσία που αποκτιέται θα διατίθεται, ανοιχτή στο κοινό με στόχο να αποτελέσει προσβάσιμη γνώση και εμπειρία για τους πολίτες και υλικό προς εξέλιξη.

Το εγχείρημα καθώς εξελίσσεται θα δίνει παράλληλα τη δυνατότητα δημιουργικής υπεράσπισης ριζικού επαναπροσδιορισμού της διαδικασίας διαμόρφωσης συνταγματικών θεσμών στη χώρα μας για να επιτρέπουν τη συμμετοχή των πολιτών, ένα δικαίωμα των πολιτών που δεν επιτρέπεται από το ισχύον Σύνταγμα της Ελλάδας.

Μακροπρόθεσμα το εγχείρημα Σύνταγμα 2.0 φιλοδοξούμε να προκαλέσει και να δύναται να υπερασπιστεί τη δημιουργία ενός καινοτόμου παρατηρητήριου και εργαστηρίου διαρκούς εξέλιξης δημοκρατικών θεσμών που θα βασίζεται στη συμμετοχή των πολιτών παράλληλα στο διαδικτυακό και φυσικό χώρο.